วัฒนธรรม ญี่ปุ่น ญี่ปุ่นมีประวัติศาสตร์อันเก่าแก่และมีวัฒนธรรมที่สวยงามมายาวนาน และพวกเขายังสามารถรักษาวัฒนธรรมที่ดีนั้นไว้ได้ วันนี้ฉันอยากจะแนะนำวัฒนธรรมที่น่าสนใจประมาณ 30 วัฒนธรรมที่เป็นตัวแทนของประเทศญี่ปุ่น
กิโมโน (Kimono)
วัฒนธรรม ญี่ปุ่น เราทุกคนคงคุ้นเคยกับชุดกิโมโน (Kimono) ซึ่งเป็นชุดประจำชาติของญี่ปุ่น กิโมโนเป็นเสื้อคลุมยาวที่มีแขนเสื้อกว้างมาก มีการใช้สายรัดที่เรียกว่าโอบิเพื่อยึดเสื้อคลุมไว้กับลำตัว มีลวดลายสวยงามบนผ้าที่ทออย่างประณีต ปัจจุบันชุดกิโมโนไม่ได้สวมใส่เฉพาะในงานเทศกาลและงานพิธีสำคัญเท่านั้น แต่ยังกลายเป็นแฟชั่นยอดนิยมที่ชาวต่างชาติจำนวนมากสนใจ
กิโมโน มีท่อนหนึ่งที่คล้ายกันซึ่งชาวต่างชาติมักจะจำได้อย่างสับสน นั่นคือชุดยูกาตะซึ่งมีดีไซน์ที่เป็นทางการน้อยกว่าชุดกิโมโน ไม่มีซับในและสามารถสวมใส่ได้เองโดยไม่ต้องมีคนช่วย
พิธีชงชา (Sadou, Chadou)
พิธีชงชา หรือที่รู้จักในญี่ปุ่นในชื่อ Sadou หรือ Chadou หมายถึงวิถีแห่งชา เป็นพิธีกรรมอันเป็นเอกลักษณ์ในญี่ปุ่นที่เผยให้เห็นวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนญี่ปุ่นที่เรียบง่าย งดงาม และพิถีพิถัน ชาที่ใช้ชงคือชาบดจนกลายเป็นผงละเอียดเรียกว่ามัทฉะ (Matcha) ขั้นตอนการผลิตคือการตักมัทฉะใส่ถ้วย ตักน้ำร้อนจากหม้อต้มแล้วใส่ลงไป ใช้ไม้คนจนชาเป็นฟอง เป็นอันเสร็จ จากนั้นเขาก็ยกถ้วยชาขึ้นมาเสิร์ฟให้แขก ซึ่งมักจะดื่มคู่กับของหวานชิ้นเล็กๆ เพื่อตัดความขมของชา
ฮานามิ (Hanami)
ฮานามิ เมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ กิจกรรมที่คุณไม่ควรพลาดคือการไปชมดอกซากุระ เป็นประเพณีการชมดอกไม้ของญี่ปุ่นที่เรียกว่าฮานามิ เป็นที่นิยมของทั้งคนญี่ปุ่นและนักท่องเที่ยว ทุกคนตั้งตารอที่จะทำกิจกรรมตามจุดชมดอกซากุระต่างๆ เราจะเห็นคนญี่ปุ่นนำเสื่อหรือผ้ามาคลุมพื้นไว้นั่ง พร้อมด้วยอาหารและเครื่องดื่มให้รับประทานและสังสรรค์ใต้ต้นซากุระ ที่จุดชมดอกซากุระแต่ละแห่งจะมีบูธที่คึกคัก และเต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวที่มาชื่นชมความงามและถ่ายรูปดอกซากุระ
ชินโต (Shinto)
ชินโต เป็นหลักการแห่งความเชื่อในชีวิตของคนญี่ปุ่นมาตั้งแต่สมัยโบราณ คำว่าชินโตสามารถแปลได้ว่าเป็นวิถีแห่งเทพเจ้า ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดการบูชาเทพเจ้าแปดล้านองค์ (ยาโอโยโรสึ โนะ คามิ) เพราะคนญี่ปุ่นเชื่อว่ามีเทพเจ้าจำนวนนับไม่ถ้วนอาศัยอยู่ในธรรมชาติทุกที่ ไม่ว่าจะเป็นภูเขา แม่น้ำ ต้นไม้ หิน
ข้อสรุปหลักประการหนึ่งของศาสนาชินโตก็คือการบูชาธรรมชาติเป็นรากฐานของศาสนาชินโต ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ ลำธาร หิน ต่างก็มีเทพเจ้าหรือคามิอาศัยอยู่ที่นั่น
เซ็น (Zen)
เซ็น นิกายเซนเป็นนิกายหนึ่งในพุทธศาสนานิกายมหายาน ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในประเทศญี่ปุ่น โดยผสมผสานแนวความคิดของพุทธศาสนามหายานจากอินเดียและปรัชญาจากลัทธิเต๋าของจีน เซน มาจากคำว่าฌาน แปลว่า สมาธิ
เซนไม่บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์หรือพลังมหัศจรรย์ แต่ยึดถือปฏิบัติธรรมที่ช่วยให้จิตใจสงบ จะเน้นไปที่การฝึกภาคปฏิบัติ การฝึกใช้สติปัญญาและการทำสมาธิเพื่อให้บรรลุการตรัสรู้ การตรัสรู้เป็นหนึ่งในเป้าหมายของเซน ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า ซาโตริ ซึ่งมีความหมายคล้ายกับคำว่าการตรัสรู้
สัญลักษณ์อย่างหนึ่งของเซนที่สามารถสัมผัสได้ คือ สวนหินญี่ปุ่นที่เรียกว่า คาเระ ซันซุย หรือที่ชาวต่างชาติชอบเรียกว่าสวนเซน
โทริอิ
โทริอิ นี่เป็นสิ่งที่เห็นได้ทั่วไปสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการเยี่ยมชมศาลเจ้าชินโต นอกจากภูเขาไฟฟูจิและดอกซากุระ อีกหนึ่งสัญลักษณ์ของญี่ปุ่นก็คือโทริอิ
โทริอิเป็นซุ้มประตูที่ประกอบด้วยเสาขนาดใหญ่คู่หนึ่งซึ่งมีท่อนไม้เล็กๆ วางขวางอยู่ด้านบน และมักทาสีสีแดงชาด เป็นความเชื่อของศาสนาชินโตที่ว่าประตูโทริอิเป็นที่รู้จักในฐานะอาณาเขตของเทพเจ้า ประตูโทริอิมักพบเห็นได้ตามศาลเจ้า และสถานที่ซึ่งเชื่อกันว่ามีสิ่งศักดิ์สิทธิ์อาศัยอยู่ เช่น ป่าไม้ ภูเขา ทะเลสาบ
ซูชิ (Sushi)
ซูชิ เมื่อพูดถึงอาหารญี่ปุ่น หลายๆ คนคงนึกถึงซูชิ ด้วยรูปลักษณ์ที่น่ารับประทานผสมผสานกับรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ของญี่ปุ่น ทำให้ซูชิได้รับความนิยมไปทั่วโลก
ส่วนผสมหลักของซูชิ ประกอบด้วยข้าวผสมน้ำส้มสายชู ก่อตัวเป็นลูกบอลขนาดเล็กพอดีคำ จัดเรียงอาหารทะเล ปลา หอย กุ้ง ปลาหมึก ไข่ปลา และอื่นๆ อีกมากมายบนข้าวปั้นขนาดพอดีคำ สิ่งนี้เรียกว่านิกิริซูชิ (นิกิริซูชิ) เป็นซูชิประเภทหนึ่งที่ได้รับความนิยมมากที่สุด นอกจากนี้ซูชิยังมีอีกหลายประเภท ตัวอย่างเช่น ซูชิที่มีการม้วนส่วนผสม แล้วห่อด้วยสาหร่ายที่เรียกว่า มากิซูชิ เป็นต้น
ซาชิมิ (Sashimi)
ซาชิมิ วัฒนธรรมอาหารอีกประการหนึ่งในญี่ปุ่นคือซาซิมิซึ่งเป็นที่นิยมในหมู่ชาวต่างชาติพอๆ กับซูชิ ซาซิมิคือการรับประทานเนื้อดิบที่ไม่ปรุงรส ซึ่งแตกต่างจากซูชิตรงที่ไม่มีข้าวเป็นส่วนประกอบ ซาซิมิจะเป็นเนื้อสด ส่วนใหญ่เป็นเนื้อปลาทะเล ตัดหรือหั่นเป็นชิ้นบางๆ รับประทานง่าย มักรับประทานร่วมกับเครื่องปรุงรสที่ช่วยกลบรสคาวของเนื้อดิบ เช่น ซีอิ๊ว วาซาบิ ขิงดอง หัวไชเท้าขูด เป็นต้น ซาซิมิประเภทที่พบบ่อยที่สุดคือปลา แต่นอกจากปลาแล้ว เนื้อสัตว์อื่นๆ เช่น เนื้อม้า ก็จะถูกหั่นเป็นชิ้นบางๆ มันก็เรียกว่าซาซิมิ
วากาชิ (Wagashi)
วากาชิ Wagashi เป็นคำเรียกรวม ขนมญี่ปุ่นโบราณทุกชนิด แปลได้ตามชื่อ คือผสมระหว่างคำว่า วะ ซึ่งแปลว่าญี่ปุ่น และ คาชิ ซึ่งแปลว่าหวาน เมื่อรวมกันเป็นขนมญี่ปุ่น
โดยส่วนใหญ่ วากาชิหมายถึงของหวานโบราณ หรือได้รับความนิยมอย่างมากในสมัยก่อน เช่น ในสมัยเอโดะ ส่วนผสมของวากาชิมักจะใช้ของที่ปลูกในญี่ปุ่นมาตั้งแต่สมัยโบราณ ใครที่ชอบทานอาจจะสังเกตเห็นว่าไส้ขนมญี่ปุ่นดั้งเดิมหลายชนิดมักจะทำจากถั่วแดงหรือถั่วขาวเป็นต้น วากาชิยอดนิยม ได้แก่ โดรายากิหรือถั่วแดงบดสอดไส้แป้งทอด ซึ่งคนไทยรู้จักดีจากการ์ตูนโดราเอมอน (Doraemon) วัฒนธรรม ญี่ปุ่น
